Minister Infrastruktury podpisał w porozumieniu z Ministrem Zdrowia rozporządzenie z dnia 7 marca 2008 r. w sprawie wymagań, jakie muszą spełniać cmentarze, groby i inne miejsca pochówku zwłok i szczątków. Niniejsze rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Było ono poprzedzone rozporządzeniem Ministrów Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska oraz Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 20 października 1972 r. w sprawie urządzania cmentarzy, prowadzenia ksiąg cmentarnych oraz chowania zmarłych, które utraciło moc z dniem 1 stycznia 2008 r.
Wymagania jakie muszą spełniać cmentarze, groby i inne miejsca pochówku.
Racją dla wydania nowego rozporządzenia były przesłanki o charakterze formalno-prawnym. W warstwie merytorycznej opracowane rozwiązania zasadniczo stanowią powtórzenie przepisów techniczno-budowlanych zawartych w uchylonym rozporządzeniu Ministrów Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska oraz Zdrowia i Opieki Społecznej z niewielkimi zmianami, dostosowującymi niniejszy akt wykonawczy do zmian wprowadzonych w ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zmian wprowadzonych w innych ustawach oraz do obecnych uwarunkowań, które od czasu wydania dotychczas obowiązującego rozporządzenia ulegały zmianom. Do zmian zawartych w rozporządzeniu należą m.in.:
1. uproszczenie niektórych definicji (brak warunku zasypywania grobu ziemnego „ziemią wydobytą z tego dołu”, brak warunku ułożenia nisz w katakumbach „obok siebie w szeregu i nad sobą”);
2. dookreślenie pojęcia katakumb, które ze względów sanitarnych powinny spełniać warunek pomieszczenia (ograniczenie przestrzenne);
3. wprowadzenie dodatkowych kryteriów technicznych, jakim powinny odpowiadać tworzone katakumby (dodatkowe warunki sanitarne zapewniające ochronę otoczenia, posiadanie przez nisze katakumb systemu odprowadzania gazów i odcieków w sposób nieszkodliwy dla otoczenia i uniemożliwiający dostęp do nisz insektom i gryzoniom);
4. doprecyzowanie sposobu obliczania powierzchni grzebalnej;
5. wprowadzenie wymogów, dostosowujących tworzone i rozbudowywane cmentarze do podstawowych obecnie standardów (wymóg utwardzonej nawierzchni na ciągach komunikacyjnych, pojemniki na odpady, z możliwością ich segregowania, budowa miejsc postojowych i ogólnodostępnych ustępów);
6. określenie wymagań dla nawierzchni miejsc postojowych, ciągów pieszych i pieszo-jezdnych;
7. parametry wymiarów grobów i odległości od nich podawane w postaci wartości minimalnych;
8. użycie pojęcia grobu zbiorowego, którego cechą charakterystyczną jest wymiar szerokości, będącej wielokrotnością szerokości grobów rodzinnych ziemnych lub murowanych;
Nowe rozporządzenie opublikowano w Dzienniku Ustaw.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY
z dnia 7 marca 2008 r.
w sprawie wymagań, jakie muszą spełniać cmentarze, groby i inne miejsca pochówku zwłok i szczątków
Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
§ 1
Rozporządzenie określa:
1) wymagania, jakie muszą spełniać cmentarz i usytuowanie terenu cmentarza;
2) sposób ustalania powierzchni cmentarza;
3) rodzaj powierzchni grzebalnych i wymagania, jakim musi odpowiadać ich zagospodarowanie;
4) wymagania, jakim muszą odpowiadać groby oraz inne miejsca pochówku zwłok i szczątków.
§ 2
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1) grobie ziemnym – należy przez to rozumieć dół w ziemi, do którego składa się trumnę ze zwłokami lub urnę i zasypuje ziemią;
2) grobie murowanym – należy przez to rozumieć dół, w którym boki są murowane do poziomu gruntu, do którego składa się trumnę ze zwłokami lub urnę;
3) grobie rodzinnym – należy przez to rozumieć grób przeznaczony do składania dwóch lub więcej trumien ze zwłokami lub urn;
4) katakumbach – należy przez to rozumieć pomieszczenie z niszami w ścianie, przeznaczone do pochówku zwłok;
5) kolumbarium – należy przez to rozumieć budowlę z niszami przeznaczonymi do składania urn.
§ 3
Cmentarze projektuje się i utrzymuje jako tereny o założeniu parkowym.
§ 4
Usytuowanie terenu cmentarza powinno wykluczać możliwość wywierania szkodliwego wpływu na otoczenie, w szczególności powinno spełniać wymagania, wskazane w przepisach określających, jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze.
§ 5
Ogrodzenie terenu cmentarza powinno być wykonane z trwałego materiału. Wysokość ogrodzenia nie powinna być niższa niż 1,5 m.
§ 6
Powierzchnię grzebalną stanowią miejsca przeznaczone:
1) na groby ziemne i murowane;
2) do składania zwłok i szczątków w katakumbach i kolumbariach.
§ 7
1. Przy obliczaniu powierzchni cmentarza należy uwzględnić powierzchnię grzebalną oraz:
1) powierzchnię zieleni o charakterze izolacyjnym i dekoracyjnym, w szczególności trawniki, żywopłoty, krzewy i drzewa;
2) drogi i ciągi piesze lub pieszo–jezdne;
3) place i miejsca postojowe, jeżeli nie zostały zapewnione poza terenem cmentarza;
4) miejsca przeznaczone na gromadzenie odpadów, umożliwiające ich selektywną zbiórkę;
5) punkty czerpalne wody;
6) teren niezbędny pod kostnicę lub dom przedpogrzebowy, którego wielkość i funkcje są uzależnione od potrzeb lokalnych;
7) ogólnodostępne ustępy, jeżeli nie zostały zapewnione poza terenem cmentarza, w jego bliskim sąsiedztwie.
2. W uzasadnionych lokalnymi potrzebami przypadkach, obliczając powierzchnię cmentarza, należy uwzględnić również:
1) kaplicę;
2) zaplecze administracyjno–gospodarcze.
§ 8
Przy obliczaniu powierzchni grzebalnej cmentarza należy uwzględnić:
1) przewidywaną przeciętną roczną liczbę pochówków na tym cmentarzu;
2) wymagania określone w art. 7 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych;
3) częstotliwość przedłużania okresu, po którym możliwe jest ponowne użycie grobu, o dalsze okresy dwudziestoletnie, w stosunku do przewidywanej liczby poszczególnych rodzajów grobów oraz powierzchni przez nie zajmowanej.
§ 9
1. Do cmentarza należy zapewnić dojścia i dojazdy przystosowane do sposobu jego użytkowania.
2. Miejsca postojowe, a także dojścia i dojazdy do powierzchni grzebalnych, powinny posiadać nawierzchnię utwardzoną, urządzoną w sposób uniemożliwiający odpływ wód opadowych na miejsce przeznaczone na groby ziemne i murowane.
3. Drogi, ciągi piesze i pieszo-jezdne powinny być dostosowane do obciążenia i natężenia ruchu zależnego od potrzeb i uwarunkowań lokalnych, z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych.
§ 10
1. Groby ziemne powinny mieć następujące minimalne wymiary:
1) pojedyncze, w których składa się trumnę ze zwłokami dziecka do lat 6: długość 1,2 m, szerokość 0,6 m, głębokość 1,2 m;
2) pozostałe pojedyncze, w których składa się trumnę ze zwłokami: długość 2,0 m, szerokość 1,0 m, głębokość 1,7 m;
3) pojedyncze, w których składa się urnę: długość 0,5 m, szerokość 0,5 m, głębokość 0,7 m.
2. Groby murowane powinny mieć następujące minimalne wymiary:
1) pojedyncze, w których składa się trumnę ze zwłokami: długość 2,2 m, szerokość 0,8 m, głębokość 0,8 m;
2) pojedyncze, w których składa się urnę: długość 0,5 m, szerokość 0,5 m, głębokość 0,7 m.
3. Groby murowane wielournowe, w których składa się urny, powinny mieć wymiary nieprzekraczające wymiaru grobu murowanego pojedynczego, określonego w ust. 2 pkt 1. 4. Nad każdą trumną składaną w grobie murowanym powinno być założone sklepienie.
5. Nad ostatnim sklepieniem grobu murowanego przeznaczonego do składania trumien wykonuje się podmurówkę dla warstwy sanitarnej ziemi, jako izolację, o grubości co najmniej 0,3 m od sklepienia do poziomu ziemi.
§ 11
1. W zależności od warunków gruntowych i wodnych można stosować pochówek zwłok piętrowo w grobach ziemnych lub murowanych, przy czym trumny powinny być między sobą przedzielone warstwą ziemi o grubości co najmniej 0,3 m albo murem lub betonem zbrojonym o grubości co najmniej 0,06 m.
2. Głębokość grobu rodzinnego ziemnego dla dwóch trumien umieszczonych jedna nad drugą powinna wynosić co najmniej 2,5 m. Dla każdej następnej trumny grób powinien być głębszy o 0,8 m.
3. Groby rodzinne ziemne, w których trumny mają być składane obok siebie na jednym poziomie, powinny mieć następujące minimalne wymiary: długość 2,0 m, szerokość 1,8 m (0,8 m + 0,2 m + 0,8 m), niezależnie od głębokości grobu.
4. Groby rodzinne murowane, w których trumny mają być składane obok siebie na jednym poziomie, powinny mieć oddzielne dla każdej trumny komory o minimalnych wymiarach: długość 2,2 m, szerokość 0,8 m, głębokość 0,8 m. Komory powinny być od siebie oddzielone murem lub betonem zbrojonym o grubości co najmniej 0,06 m, niezależnie od głębokości grobu.
5. Dopuszcza się tworzenie zbiorowych grobów ziemnych lub murowanych, których minimalna długość dla grobów ziemnych wynosi 2,0 m, dla grobów murowanych – 2,2 m, a szerokość jest wielokrotnością szerokości określonych w ust. 3 i 4.
6. W każdym przypadku odległość między najwyższym poziomem wody gruntowej a dnem grobu nie może być mniejsza niż 0,5 m.
§ 12
W grobach murowanych dno grobu może być ziemne lub umocnione. Dno umocnione powinno mieć spadek jednokierunkowy; w miejscu najniższym należy przewidzieć odpływ łączący się z ziemią.
§ 13
1. Pomiędzy grobami powinno być zapewnione przejście o szerokości co najmniej 0,5 m.
2. Przejścia między grobami mogą być zagospodarowane wyłącznie za zgodą zarządcy cmentarza oraz na warunkach przez niego określonych.
§ 14
Na grobach można ustawiać nagrobki o wymiarach nieprzekraczających granic powierzchni grobu albo usypywać ziemię w postaci pagórka nad grobem.
§ 15
Nisza w kolumbariach powinna mieć następujące minimalne wymiary: 0,4 m głębokości, 0,4 m szerokości i 0,4 m wysokości.
§ 16
1. Usytuowanie katakumb powinno wykluczać możliwość wywierania szkodliwego wpływu na otoczenie.
2. Nisza w katakumbach powinna mieć wymiary w poziomie co najmniej 2,0 m na 1,0 m i nie mniej niż 0,9 m wysokości. Każda nisza powinna być oddzielona od sąsiedniej ścianą o grubości co najmniej 0,06 m i posiadać system odprowadzania gazów i odcieków w sposób nieszkodliwy dla otoczenia oraz uniemożliwiający dostęp do nisz insektom i gryzoniom. Po złożeniu zwłok każdą niszę należy natychmiast zamurować.
§ 17
Wymiary grobów, nisz w katakumbach i kolumbariach podane w rozporządzeniu są wymiarami w świetle.
§ 18
1. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do cmentarzy, grobów i innych miejsc pochówku zwłok i szczątków istniejących w dniu wejścia w życie rozporządzenia, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Groby i inne miejsca pochówku zwłok i szczątków urządzane na częściach cmentarzy, o których mowa w ust. 1, zagospodarowanych lub powstałych w wyniku rozbudowy takich cmentarzy po dniu wejścia w życie rozporządzenia, muszą spełniać wymagania określone w przepisach § 10–16.
§ 19
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ).
MINISTER INFRASTRUKTURY
W porozumieniu
MINISTER ZDROWIA
